Na vorige week een leuk verhaal uit de favela, deze keer weer een schets over de minder goede ontwikkelingen die plaatsvinden.
In de aanloop naar het WK voetbal en de Olympische spelen is er veel aan het veranderen in de favelas van Rio de Janeiro. Het pacificatie project stopt niet bij de intrede van de politie, ook bedrijven en projecten voor toerisme volgen snel nadat de wijk ‘veilig begaanbaar’ is gemaakt. Om de wijken klaar te maken voor het toerisme worden er veel projecten op gepakt om de favelas te ‘ontwikkelen’. De teleferico die over mijn huis zweeft is een goed voorbeeld, een project van zo’n 500.000 dollar, waardoor vijf toppen van bergen hier in Complexo verbonden zijn met elkaar door een kabelbaan. Dit zou best handig zijn, ware het niet dat geen van de stations in de buurt is van het metro station, waarmee je snel naar het centrum kunt (wel in de buurt van het een treinstation, maar die nemen veel mensen liever niet omdat de trein druk en vies zou zijn). En eigenlijk was het openbaar vervoer hier al prima geregeld, met mototaxis en combis die door de hoofdstraat, maximaal een paar minuten lopen van ieders huis, passeren en je voor minder dan een euro de berg afbrengen en voor iets meer weer omhoog.
De teleferico lijkt dus vooral een toeristische attractie, waarvoor huizen gesloopt zijn en mensen naar saaie betonnen flats te aan de voet van de berg zijn verplaatst.
Uitzettingen zijn aan de orde van de dag. Een paar weken geleden was ik in Providência, met meer dan 110 jaar de oudste favela van Rio. Twee jaar geleden wilde de gemeente al een aantal huizen langs de trap naar boven afbreken, maar dat is toen niet doorgegaan omdat een fotograaf uit de wijk fotos had gemaakt van de mensen die in de huizen wonen en die heel groot op de muren had gestencild. Door de publiciteit en aandacht die de wijk toen kreeg is de gemeente tegen gehouden en de huizen staan er nu nog.
Waar ik dit keer ging kijken was boven op de berg, waar mooie oude huisjes staan en je een fantastisch uitzicht hebt over de stad. De gemeente wil alle huizen op de top afbreken zodat toeristen een 360 ̊uitzicht over de stad hebben en een cultureel centrum daar bouwen. Oftewel, ze willen plek maken voor een cultureel centrum door de bakermat van de cultuur van de stad af te breken. Veel van de cultuur die tekenend is voor Rio komt oorspronkelijk uit de favelas, denk aan bijvoorbeeld samba en graffiti. De oudste favela van Rio kapot maken lijkt dus in strijd met waarde hechten aan cultuur. Nadat alle huizen op de top gemarkeerd waren met een nummer dat aangaf dat ze afgebroken moesten worden besloot Diego, een vriend van Rexy die mij rondleidde, allebei interns bij Cathalytic Communities, een graffiti kunstwerk te maken op de muur van een van de huizen, om op deze manier meer aandacht te brengen naar wat er aan de hand is in Providência. En met de brief aan de inwoners van Rio de Janeiro die de inwoners van Providência vandaag hebben gepubliceerd, is het gevecht nog steeds in volle gang. (Lees de brief hier: )http://rioonwatch.org/?p=5183
De zondag nadat ik in Providência was geweest liep ik mee in een protest tegen de uitzetting van de bewoners van het bovenste deel van de favela Santa Marta. Santa Marta ligt boven Botafogo, een van de luxe wijken aan het strand, en onder het uitkijkpunt op de helft van de Corcovado, de berg waar de Cristo Redentor op staat. In Santa Marta is het toerisme al aardig in ontwikkeling, er bestaat een kaartje van het wijkje met de bezienswaardigheden en er is een rails met wagentjes aan gelegd waardoor zowel toeristen als bewoners makkelijk en gratis de berg opkomen.
De protest mars heette ‘Abraço ao Pico’ (Knuffel voor de top) en georganiseerd door een jonge bewoner van het bovenste deel van Santa Marta. De officiële reden voor het afbreken van de huizen is dat het gevaarlijk is om daar te wonen door de conditie van de berg maar er gaan ook geruchten dat er een hotel gebouwd gaat worden.
We verzamelden onderaan de berg op een pleintje met een aantal favela activisten, politieke activisten (over een maand zijn de verkiezingen hier), en andere geïnteresseerden. In de klim naar boven probeerden we mensen die onder aan de communidade wonen mee te krijgen, maar veel waren niet geïnteresseerd of wilden niet de burgemeester afvallen die waarschijnlijk herkozen gaat worden. We kwamen langs een pleintje waar een bronzen beeld van Michael Jackson staat, hij nam daar zijn clip op van ‘They don’t care about us’, waar natuurlijk naar werd verwezen op het bord dat om zijn nek werd gehangen.
Eenmaal aangekomen bij het hoogste gedeelte werden er een aantal speeches gehouden, tegen de achtergrond van het UPP (politie) gebouw, wat vroeger een crèche was maar waar bijna nooit kinderen waren omdat dit het punt was waar de meeste vuurgevechten plaatsvonden, getuige de kogelgaten onder de graffiti op een muur.
Het laatste stuk van de tocht ging door het bos, stijl omhoog, maar iedereen liep mee, kinderen die net (of net niet) konden lopen, en een oude man die tegen iedereen een verhaal af stak over dat hij al 62 jaar op de Pico woonde, en hoe het vroeger was.
Uiteindelijk kwamen we aan bij het uitzichtspunt, de Mirante Dona Marta, waar we een geweldig uitzicht hadden over de baai, de Cristo en het Pão Açucar. Daar werden een paar groepsfotos gemaakt, nog een toespraak gehouden en uitte een jongen in een rap zijn mening.
Omdat ik mijn slippers aan had besloot ik niet via het bos maar via de weg de afdaling te maken en op die manier de andere kant van de berg te zien. Ik kwam door Santa Teresa, een schattig oud wijkje met luxe huizen en mooie graffiti op de muren. Rio is een mooie en diverse stad, met mooie en diverse mensen. Ik hoop alleen dat die diversiteit bewaard kan blijven en dat de stad kan ontwikkelen in het voordeel van alle mensen die er wonen, niet alleen in het voordeel van de rijken.
Filmpje projecten Providência: http://rioonwatch.org/?p=4563
Dear All,
Last week I wrote a happy story about the fun things in the favela, but this week I have a more worrying story to tell.
A lot is changing in the favelas of Rio de Janeiro in the wake of the World Soccer Championship and the Olympic games. The pacification projects do not stop with the entrance of the police. Companies and tourism projects are following quickly after the neighborhood has become ‘safe to enter’. In order to prepare the communities for tourism, a lot of projects are started to ‘develop’ the favelas. A clear example is the teleferico that passes above my house. It’s a project of about 500.000 dollars, connecting 5 peaks of the hills of Complexo with a cable cart. This would have been useful if one of the stations would be close to the metro, which brings people fast and safe to the city centre. But it does only connect to the train station, while most people rather don’t take the train because it is crowded and dirty. Actually the public transport was arranged just fine already, with combis and mototaxis that bring you downhill for less than a euro and uphill for a little more.
The teleferico mostly seems to be a tourist attraction, for which houses have been demolished and people have been moved to the boring concrete apartment buildings on the foot of the hill.
Evictions are currently happening in a lot of places. Some weeks ago I was in Providência, the oldest favela of Rio, existing for more than 110 years. Two years ago the government wanted to demolish some houses along the stairs up the hill, but that was halted, thanks to the project of a photographer from the community, who had made photos of the people living in those houses and stenciled those photos on the houses. Because of the publicity and attention the community got the government stopped their project and the houses are still there now.
I went to see another part of the neighborhood, namely the top, where the houses are cute and small and the view over the city is amazing. The government wants to break down all the houses on the top, to give the tourists a 360 ̊ view and built a cultural centre. In other words, they want to make place for a cultural centre by breaking down the cradle of the cities’ culture. A lot of the typical culture of Rio originates in the favelas, for example samba and graffiti. Demolishing the oldest favela of Rio seems a contradiction with valuing culture. After most of the houses at the top of the hill were marked with a number that indicates that they have to be demolished, Diego, a friend of Rexy who showed me around, both of them interns at Cathalytic Communities, decided to make a graffiti artwork on the side of one of the houses, in order to generate attention to the situation in Providência. And with the letter of the inhabitants of Providência, published today, the battle seems to continue. (Read the letter here: )http://rioonwatch.org/?p=5183
The Sunday after I went to Providência I walked along in the protest march against evictions of the people who live in the upper part of the favela Santa Marta. Santa Marta is located above Botafogo, one of the more luxurious neighborhoods of the city, along the beach, and under the outlook at the middle of the Corcovado, the mountain on which the Cristo Redentor is located. Tourism is already developed quite a bit in Santa Marta, with a map of the highlights of the community and a railway that brings both tourists and inhabitants up the hill for free.
The protest march was named ‘Abraço ao Pico’ (Hug for the top), and organized by a young inhabitant of the upper part of Santa Marta. The official reason for the demolishment of the houses is that it dangerous to live there because of the condition of the hill, but there are also rumors that there is going to be built a hotel.
We gathered at the foot of the hill, on a square with some favela activists, political activists (in a month the elections will be taking place), and other interested people. During the climb up, we tried to include the people that live in the lower part of the favela, but a lot of them were not interested, or did not want to speak badly about the major who will most likely be reelected. We passed by the square where Michael Jackson left a statue of himself after recording his music video for ‘They don’t care about us’ there. Of course these lyrics were used in the sign that was hung around his neck.
After we reached the highest part of the neighborhood, we stopped. A number of speeches were held on the backdrop of the UPP (police) building. This used to be a crèche before the pacification, but not many children were brought there because it was at the centre of the crossfire of most of the battles, as the bullet holes under the graffiti on one of the walls demonstrate.
The last part of the march went through the forest, straight up, but everyone kept walking, children who could just (or barely) walk, and a old man who told everyone his life story of living at the pico for already 62 years.
Finally we reached the viewpoint, the Mirante Dona Marta, where we had a wonderful view of the bay, the Cristo and the Pão Açucar. There we made some group pictures, another speech was held and one of the guys expressed his opinion in a rap.
Because I was walking on my flip flops I decided to not go down through the forest, but via the road, and in this way I could see the other side of the hill. I walked through Santa Teresa, a lovely old neighborhood with big houses and pretty graffiti on the walls. Rio is a beautiful and diverse city, with beautiful and diverse people. I hope that the diversity can be guarded and that the city will be able to develop to the advantage of all the people living here, not just the rich.
Film about Providência: http://rioonwatch.org/?p=4563
Fotos op facebook!
Wauw, mooi verhaal Sterre! En wat doe je goeie dingen daar. Veel succes!
BeantwoordenVerwijderen